พระธาตุจอมแว่ – ไหว้พระธาตุ 9 จอม
พระธาตุจอมแว่ เป็นพระธาตุเก่าแก่แห่งหนึ่งของจังหวัดเชียงราย และเป็น 1 ใน 9 พระธาตุที่ชาวพุทธนิยมเดินทางไปกราบไหว้ ตามความเชื่อที่ว่าหากได้เดินทางไปสักการะพระธาตุทั้ง 9 จอมแล้วจะทำให้เกิดความเป็นสิริมงคล “อยู่เย็นเป็นสุข” หรือ ตามคติล้านนาว่า “อยู่ดีกินหวาน” ประสบความสำเร็จทั้งการงาน การเงิน การดำเนินชีวิตได้สมดังปรารถนา
สำหรับพระธาตุจอมแว่นี้ ตั้งอยู่บนภูเขาจอมแว่ ต.เมืองพาน อ.พาน จ.เชียงราย หากจากตัวอำเภอพานไปทางด้านทิศเหนือประมาณ 3 กิโลเมตร และวัดนี้เป็นวัดที่วัดนี้เป็นวัดที่ประดิษฐานพระพุทธจอมเกศมหามังคลานุสรณ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เป็นพระพุทธรูปยืนขนาดใหญ่ สูง 60 ฟุต ตั้งเด่นอยู่บนยอดดอย
ประวัติของพระธาตุจอมแว่
ตามตำนานได้กล่าวไว้ว่า พระธาตุจอมแว่ได้สร้างขึ้นโดยพญางำเมือง เจ้าเมืองภูกามยาว (พะเยา) ในราว จ.ศ. 656 (พ.ศ. 1837) โดยที่พระองค์ได้เสด็จขึ้นดอยซางคำ (ชื่อเดิมของดอยจอมแว่) เพื่อตรวจดูอาณาเขตบ้านเมืองของพระองค์ว่ามีไพร่ฟ้าประชาราษฎร์ว่าอยู่ตรงไหนบ้าง จากนั้นจึงเสด็จไปยังดอยอีกลูกหนึ่งซึ่งอยู่ตอนเหนือของลำน้ำแม่คาวด้วน และเสด็จเลียบต้นดอยด้วน (ดอยงาม) แล้วเสด็จไปยังเมืองภูกามยาว เมื่อพระองค์เสด็จถึงเมืองภูกามยาวใน เดือน ๔ ปีเดียวกัน จึงโปรดให้ขันฑเสนามาตย์ นำผู้ที่มีความรู้ในการก่อสร้างเจดีย์ พร้อมกับไพร่ฟ้าปลายแดน มาลงแรงช่วยกันสร้างพระธาตุจอมแว่ขึ้นที่ดอยซางคำ โดยได้ก่อทับรอยฟานเอาไว้ บรรจุพระเกศาธาตุ และแก้วแหวนเงินทองเอาไว้ สร้างเสร็จสมบูรณ์ในเดือน 8 จึงได้มีพิธีการเฉลิมฉลองสมโภชพระเจดีย์เป็นเวลา 3 วัน 3 คืน ในสมัยเจ้าเมืององค์ต่อมา บ้านเมืองอยู่ในสภาวะไม่สงบสุขประชาชนจึงได้อพยพไปอยู่ที่อื่น ทำให้พระธาตุจอมแว่ทรุดโทรมปรักหักพังจากภัยธรรมชาติ จนในปี จ.ศ. 1199 (พ.ศ.2380 ) พระยาหาญเจ้าเมืองพานคนแรกจึงได้ทำการบูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นมาใหม่จากซากเดิม จนในสมัยพญาไชยชนะสงคราม เจ้าเมืองพานคนที่ 3 ได้ร่วมศรัทธา3 หมู่ ร่วมกันบูรณาพระธาตุขึ้นมาใหม่ให้ใหญ่กว่าเดิม แล้วบรรจุพระมหาชินธาตุเอาไว้มีประเพณีสรงน้ำพระธาตุในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 เหนือ
ความเชื่อ ในการไหว้ พระธาตุดอยจอมแว่
– ความหมายนัยยะที่ 1 “แว่” เป็นภาษาเหนือ แปลว่า “แวะ” ถ้าผู้ใดผ่านมาแวะกราบไหว้บูชาก็จะแคล้วคลาดปลอดภัยจากสิ่งเลวร้ายทั้งปวง
– ความหมายนัยยะที่ 2 “แว่” เปรียบเหมือนเสียงเริ่มพูด เริ่มเจรจา ถ้าได้กราบไหว้และตั้งจิตอธิฐานการเจรจาธุรกิจจะประสบผลสำเร็จ
คำบูชาพระธาตุ
อะหัง วันทามิ มหาชินะ เกศา ธาตุโย
พุทธรูปัง โคตมัง อะหัง วันทามิ
สำหรับทางขึ้นพระธาตุ มีให้เลือกได้ 2 ทางคือ เดินขึ้นเป็นบันได 150 ขั้น หรือจะเลือกเส้นทางโดยรถก็ได้ รถยนต์สามารถขึ้นถึงวัดได้อย่างสะดวกสบาย